oparzenia

Postępowanie:

• Zapewniamy bezpieczeństwo.
•  Eliminujemy czynnik parzący.
• Chłodzimy poparzone miejsce wodą pod niewielkim ciśnieniem:
  – przez około 1 minutę, jeśli poparzenie dotyczy dużej powierzchni ciała
  – przez ok 15 minut, gdy poparzenie nie jest rozległe.(Woda powinna mieć 15-25 stopni Celsjusza gdyż  nadmierne chłodzenie może prowadzić do hipotermii.)
•  Ściągamy poszkodowanemu biżuterię.
• Okrywamy oparzone miejsce czystym, jałowym opatrunkiem lub opatrunkiem żelowym  (opatrunek nie może wywierać nacisku na oparzoną kończynę; nie wykorzystujemy do opatrunku chusteczek higienicznych, waty itp).
• Zapewniamy poszkodowanemu komfort psychiczny i fizyczny.
•  Jeśli oparzenia są rozległe, skóra w niektórych miejscach jest zwęglona wzywamy pogotowie.

Uwagi:

• W przypadku oparzeń chemicznych nie stosujemy wody pod ciśnieniem gdyż powoduje to głębsze wnikanie substancji chemicznej.
• Nie  przykładamy lodu bezpośrednio na oparzenia ponieważ może to doprowadzić do niedokrwienia tkanek i martwicy.
• Nie przebijamy pęcherzy powstałych na poparzonym miejscu. Łagodzą one ból i przyspieszają gojenie.
• Staramy się nie dotykać ran, a tym bardziej nie smarujemy ich kremami itp.
• Nie usuwamy odzieży, która się przykleiła się do ciała poszkodowanego.
• Jeśli konieczne jest zdjęcie odzieży z poszkodowanego, rozcinamy ją, a nie zdejmujemy przez głowę (mogłoby to prowadzić do dodatkowych oparzeń).
• Bardzo niebezpieczne jest poparzenie dróg oddechowych. Oddychanie powietrzem o temperaturze 150 stopni może spowodować śmierć w ciągu kilku minut!

resuscytacja krążeniowo-oddechowa

Nagłe zatrzymanie akcji serca jest główną przyczyną zgonów w Polsce! Tymczasem natychmiastowe rozpoczęcie resuscytacji może zapobiec uszkodzeniom mózgu i serca.

Sprawy o które należy zadbać przed przystąpieniem do RKO:

• bezpieczeństwo
• ocena stanu świadomości (np. prosimy o to, by poszkodowany coś do nas powiedział)
• zapewnienie sobie pomocy (np. prosimy, aby ktoś będący przypadkiem w pobliżu został z nami i pomógł nam)
• udrożnienie dróg oddechowych
• sprawdzenie oddechu (3 zmysły: widzę, słyszę, czuję)
• sprawdzenie tętna
• wezwanie pogotowia
• jeśli poszkodowany oddycha układamy go w pozycji bocznej, jeśli nie oddycha , rozpoczynamy RKO: 30 UCIŚNIĘĆ, 2 WDECHY itd. 

Uwagi:

– Jeżeli jesteśmy sami i ratujemy dziecko dzwonimy pod 112 lub szukamy pomocy dopiero po 1 minucie resuscytacji!

– U dzieci wykonujemy 5 wdechów wstępnych (w przypadku dzieci poniżej pierwszego roku życia obejmujemy ustami usta i nos poszkodowanego).

– U dzieci poniżej 8 roku życia możemy uciskać klatkę piersiową jedną ręką. U niemowląt (poniżej 1 roku życia) dwoma palcami umieszczonymi na środku klatki piersiowej.

– Gdy nie chcemy lub nie mamy możliwości wykonywać wdechów ratowniczych, przystępujemy do uciśnięć serca.

– RKO przerywamy, gdy:

1. pacjent odzyskał oddech i krążenie

2. przybyli wykwalifikowani ratownicy

3. pojawiło się niebezpieczeństwo uniemożliwiające kontynuowanie resuscytacji

4. brakuje nam sił.

Gdy mamy do dyspozycji AED (automatyczny defibrylator):

• włączamy urządzenie
• odsłaniamy klatkę piersiową pacjenta (rozpinamy mu koszulę, rozcinamy bluzę)
• jeśli pacjent jest mokry, wycieramy go
• zdejmujemy pacjentowi biżuterię (medaliki, pierścionki itd).
• naklejamy elektrody: jedną poniżej prawego obojczyka, wzdłuż mostka, drugą poniżej lewej pachy
• włączamy wtyczkę elektrod do urządzenia AED
• odsuwamy się od pacjenta
• dokonujemy defibrylacji naciskając przycisk na AED
• postępujemy dalej zgodnie z zaleceniami AED (urządzenie będzie do nas mówiło -wykonujemy defibrylacje tylko wtenczas gdy defibrylator uzna to za potrzebne i w komendzie słownej nas poinformuje: „defibrylacja zalecana, trwa ładowanie, odsuń wszystkich od pacjenta…”
• jeśli poszkodowany zacznie oddychać, układamy go w pozycji bocznej

Uwagi:

– Jeśli przystąpimy do RKO z defibrylacją 3-5 min od utraty przytomności, szanse pacjenta na przeżycie wzrastają do 49-75%.

– Po podjęciu RKO, szanse przeżycia pacjenta maleją wolniej ( średnio 3-4 % z każdą minutą).
– Każda minuta opóźnienia defibrylacji zmniejsza prawdopodobieństwo wypisu ze szpitala o 10-12%.
– Nie zaleca się używania AED dla dzieci poniżej 1 roku życia.

– U dzieci między 1-8 rokiem należy zastosować elektrody pediatryczne (gdy nie ma w zestawie używamy tych przeznaczonych dla dorosłych).
– Jeżeli jest więcej  ratowników, prowadzimy uciskanie klatki piersiowej podczas naklejania elektrod.
– Gdy pacjent ma owłosioną klatkę piersiową musimy ją ogolić ( niedostateczny kontakt elektrod ze skórą, powietrze, zwiększa  opór oraz ryzyko powstania łuku elektrycznego (iskrzenia) i może prowadzić do oparzenia klatki piersiowej).
– Gdy widzimy, że pacjent ma rozrusznik serca, naklejamy elektrody minimum 8 cm od rozrusznika (pacjent może mieć opaskę z informacją o rozruszniku).
– Poprawnie prowadzony masaż serca jest w stanie zapewnić jedynie 25-30 % normalnego przepływu krwi.
–  Do serca dociera tylko ok. 4 % prądu dlatego tak ważne jest poprawne naklejenie elektrod.
– Skrzynka z AED powinna zawierać defibrylator, nożyczki, maszynkę do golenia i ręcznik.
– AED szukamy w firmach prywatnych oraz w instytucjach takich jak galerie, dworce, urzędy, kościoły. Miejsca w których znajduje się AED są oznaczone sercem z błyskawicą.

 

oparzenie oka

Postępowanie:

• Zapewniamy sobie i poszkodowanemu bezpieczeństwo.
• Wzywamy pogotowie.
• Układamy pacjenta na płaskiej powierzchni, odwracamy jego głowę w stronę oparzonej gałki ocznej.
• Rozszerzamy palcami powieki oparzonego oka (jeśli doszło do oparzenia wapnem gaszonym, najpierw usuwamy jego grudki).
• Przemywamy oko wodą od strony nosa do skroni przez około 20 minut (gdy obie gałki oczne są poparzone przemywamy je na zmianę) .
• W miarę możliwości poszkodowany powinien poruszać gałką oczną.
• Po ok 20 minutach bandażujemy  oczy.
• Prosimy, aby poszkodowany się nie poruszał.
• Zapewniamy mu komfort do przyjazdu pogotowia.

 

ciało obce w oku

Postępowanie:

• Jeśli ciało obce nie jest wbite w oko:

– Pozwalamy, by oko łzawiło, gdyż łzy mogą wypłukać ciało obce.

– Płukamy oko  wodą  za pomocą szklanki, kieliszka lub specjalnego aparatu do płukania oka.

– Gdy ciało obce znajduje się pod powieką górną prosimy poszkodowanego, by patrzył w dół, chwytamy palcami powiekę górną za rzęsy i naciągamy ją na dół nad dolną powiekę po czym pozwolić jej powrócić do pozycji wyjściowej. (Istnieje szansa, że rzęsy dolnej powieki oczyszczą wnętrze górnej.)

– Gdy ciało obce znajduje się na brzegu oka, możemy spróbować bardzo delikatnie usunąć je za pomocą zwilżonego gazika.

• Jeśli ciało obce jest wbite w oko:

– Wzywamy pogotowie.

– Prosimy poszkodowanego, aby zamknął oczy i nie ruszał się.

– Zasłaniamy oczy poszkodowanego gazikami i bandażujemy.

– Zapewniamy poszkodowanemu komfort psychiczny.

Uwagi:

• nie stosujemy żadnych maści ani kropel

•  nie usuwamy żadnych ciał ostrych typu opiłki metalu itp.

• nie usuwamy niczego za pomocą chusteczek higienicznych (bo może to spowodować dodatkowe podrażnienia)
• nie wyciągamy ciał obcych, które wbiły się w oko

• nie trzemy oka.

krwotok z nosa

Postępowanie:

• Zapewniamy sobie bezpieczeństwa – ubieramy rękawiczki lateksowe.
• Prosimy, aby poszkodowany usiadł i lekko pochylił się do przodu.
• Prosimy, aby zacisnął skrzydełka nosa chusteczką higieniczną.
• Możemy zastosować zimny okład na kark.
• Monitorujemy świadomość poszkodowanego.

Uwagi:

– Nie stosujemy zimnych okładów na czoło i okolice nosa, gdyż mogłoby to doprowadzić do powstania zakrzepów!

– Jeśli krwawienie jest silne i nie ustąpiło w ciągu pół godziny, jeśli poszkodowany doznał urazu głowy lub szyi bądź w sytuacji gdy wystąpią zaburzenia świadomości, należy skontaktować się z lekarzem.

ukąszenie przez żmiję

Żmija zygzakowata to jedyny groźny wąż występujący w Polsce na wolności.  Jej cechy charakterystyczne to:
– długość ciała ok 70-90cm
– pionowe źrenice !
– ciemniejszy zygzak na grzbiecie (nie zawsze jest widoczny)

Po ukąszeniu zostaje ślad w postaci 2 dziurek oddalonych od siebie o 7mm.

Postępowanie:

• opuszczenie miejsca wypadku – by nie doszło do ponownego ukąszenia.
• zachowanie spokoju – ukąszenia ze skutkiem śmiertelnym są naprawdę rzadkie.
• ograniczenie wysiłku fizycznego do minimum -wolniej płynąca krew sprawi, ze jad będzie się  rozprzestrzeniał powoli.
• zdjęcie biżuterii z ukąszonej kończyny
• ułożenie ukąszonej kończyny poniżej poziomu serca
• unieruchomienie jej
• udanie się do placówki medycznej lub w trudnych wypadkach wezwanie pogotowia
• jeśli mamy przy sobie surowicę wstrzykujemy ją podskórnie w dawkach: 0,1ml od razu, po 15 min 0,25ml. Po kolejnych 15 minutach, jeśli nie wystąpiły niekorzystne objawy, podajemy resztę surowicy
  (ampułka ma 2ml).

Uwagi:

– Czasem zdarzają się  suche ukąszenia (czyli bez jadu)

– Jad jest najbardziej stężony wiosną.

– Żmija może ukąsić nawet parę godzin po śmierci.

– Każde dziecko ukąszone przez żmiję powinno być hospitalizowane.

– Antytoksyny nie wolno podawać w ukąszoną kończynę.

– Przed podaniem surowicy należy wykonać próbę.

– Natychmiast po podaniu surowicy u pacjenta mogą wystąpić: pokrzywka, duszność, zapaść naczyniowa, wstrząs anafilaktyczny.

wypadek komunikacyjny

 

Oto lista rzeczy, które powinniśmy zrobić, gdy jesteśmy świadkami wypadku:

1. Zatrzymanie w bezpiecznej odległości pojazdu, którym jechaliśmy i jego zabezpieczenie:

• skierowanie kół samochodu w stronę pobocza
• zaciągnięcie hamulca ręcznego
• włączenie świateł awaryjnych (lub pozycyjnych jeśli pojazd nie posiada świateł awaryjnych)
• oznaczenie  miejsca wypadku z obu stron trójkątami ostrzegawczymi (na autostradzie 100m od pojazdu, poza obszarem zabudowanym 30-50m od pojazdu, na obszarze zabudowanym za pojazdem lub na nim na wysokości nie przekraczającej 1m)
• oświetlenie miejsca wypadku jeśli sytuacja tego wymaga

2. Dbałość o własne bezpieczeństwo:

• nałożenie kamizelki odblaskowej
• zabranie ze sobą apteczki, gaśnicy  i ewentualnie latarki

3. Zabezpieczenie pojazdów biorących udział w wypadku:

• wyłączeni zapłonu i odłożenie kluczyków w widoczne miejsce
• zaciągnięcie hamulca ręcznego
• rozcięcie pasów bezpieczeństwa
• jeśli spod maski wydobywa się dym należy ją uchylić (a nie otwierać!) i gasić aż do zużycia całej zawartości gaśnicy
• NIE WYCIĄGAMY POSZKODOWANYCH Z POJAZDÓW chyba że:

1.  auto płonie lub istnieje ryzyko, że się zapali
2.  samochód znajduje się w niestabilnym położeniu, np. może się przewrócić
3. poszkodowany nie oddycha i trzeba rozpocząć resuscytację.

4. Oszacowanie ilości i stanu poszkodowanych.

5. Wezwanie służb ratowniczych.

6. Udzielenia pierwszej pomocy osobom najbardziej poszkodowanym – udrożnienie dróg oddechowych, prowadzenie resuscytacji, tamowanie większych krwotoków itp.

UWAGA:

U poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych często dochodzi do uszkodzeń kręgosłupa dlatego nie należy zmieniać pozycji, w której się znajdują, jeśli nie jest to konieczne!

7. Udzielenie pomocy lżej rannym.

8. Sprawdzenie, czy wszyscy ranni zostali odnalezieni.

9. Obserwacja poszkodowanych aż do czasu przybycia służb ratunkowych.

„pierwsza piątka”

Oto 5 rzecz o których zawsze musimy pamiętać udzielając pierwszej pomocy:

1. Bezpieczeństwo własne

• rękawiczki lateksowe
• maseczka do sztucznego oddychania
• okulary ochronne

Rękawiczki i maseczka chronią nas przed zarażeniem chorobami przenoszonymi przez kontakt z krwią lub drogą kropelkową. Nie zajmują wiele miejsca, a w razie potrzeby zabezpieczą nas przed tak groźnymi chorobami, jak aids czy gruźlica. Nie ma sensu ryzykować własnego życia i zdrowia, zwłaszcza, że rękawiczki i maseczkę zawsze można mieć w kieszeni lub w torebce. To jak? Będziecie je nosić przy sobie? Naprawdę warto!

2. Bezpieczeństwo miejsca zdarzenia

Zabezpieczając miejsce zdarzenia dbamy o to, żeby nie było więcej poszkodowanych. Jest to tak samo ważne, jak  udzielenie pierwszej pomocy! Dlatego, gdy uznamy, że na miejscu zdarzenia jest niebezpiecznie (np. znajdują się tam agresywne osoby, zwierzęta, które mogą wyrządzić nam krzywdę, warunki atmosferyczne nie pozwalają prowadzić akcji ratunkowej ect.) nie podejmujemy działań, a jedynie wzywamy odpowiednie służby ratownicze.

Jeśli uznaliśmy, że jest bezpiecznie zaczynamy udzielanie pomocy, ale cały czas zwracamy uwagę, czy nie pojawiło się jakieś nowe niebezpieczeństwo. Bezpieczeństwo miejsca zdarzenia może zmieniać się w czasie i niestety często się tak dzieje. Musimy zachować czujność.

3. Liczba poszkodowanych

Sprawdzenie liczby poszkodowanych pozwoli nam na:

• rozpoczęcie akcji ratunkowej od pomocy najbardziej potrzebującym
• wezwanie odpowiedniej ilości służb medycznych.

4. Dodatkowy sprzęt i środki

Są sytuacje w których nie mamy pod ręką apteczki lub  nawet dobrze wyposażona apteczka nie będzie wystarczająca. Świadomość tego, co jest potrzebne do udzielania pomocy pozwoli nam na wezwanie odpowiednich służb, np. straży pożarnej lub choćby poproszenie kogoś o przyniesienie niezbędnych środków.

5. Mechanizm urazu

Mając świadomość, co przytrafiło się poszkodowanemu, mamy szanse domyślić się, jakich urazów doznał, np. ratując topielca zakładamy, że może mieć uszkodzony szyjny odcinek kręgosłupa. Pomagając, trzeba myśleć 🙂

sposoby wzywania pomocy:

1. Telefon na pogotowie -numer 999 lub 112 (CB radio kanał 9)

Dzwoniąc należy podać następujące informacje:

•  Gdzie? – Możliwie szczegółowo informujemy, gdzie znajduje się poszkodowany/ gdzie miał miejsce wypadek itp.

•  Co się stało? – Pokrótce informujemy o tym, jaki charakter miał wypadek, np. że doszło do wypadku komunikacyjnego lub podejrzewamy porażenie prądem itp.

• Ilu jest poszkodowanych?

•  W jakim stanie są poszkodowani? (czy są przytomni, jakie mają urazy)

• Jaka pomoc została udzielona?
• Przedstawiamy się i ewentualnie podajemy numer z jakiego dzwonimy.

Inne istotne numery:
998 – Straż Pożarna
997 – Policja
601-100-300 TOPR
985, 601-100-300 GOPR
601-100-100 WOPR

WAŻNE:

Poczekaj na potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia. Nie odkładaj słuchawki pierwszy.

2. Wzywanie pomocy w górach:

• wołanie o pomoc

• korzystanie z Międzynarodowego Kodu Górskiego:
  – wezwanie pomocy: 6 sygnałów świetlnych (latarką) lub dźwiękowych (gwizdkiem) co 10 sekund, minuta przerwy
  – odpowiedź na wezwanie: 3 sygnały co 20 sekund, minuta przerwy

• wysłanie posłańca

• wbicie w ziemię skrzyżowanych nart
• użycie rac ( w nocy) lub świec dymnych wciągu dnia:
  – wezwanie pomocy  –  raca czerwona
  –  odpowiedź na wezwanie – zielona
• sygnały dla śmigłowca:
  – pomoc potrzebna (Yes) – uniesienie rąk w górę   (a nie machanie nimi!)
  – pomoc nie potrzebna (No) – uniesienie prawej ręki w górę, opuszczenie ręki lewej

3. Wzywanie pomocy na wodzie:

• nadanie sygnały „mayday” przez radio
• nadanie sygnału „SOS” alfabetem Morse’a  …—…
• zawieszenie na maszcie koła lub kamizelki ratunkowej
• rozpalenie ognia na pokładzie (z zachowaniem zasad bezpieczeństwa!)
• zataczanie kół latarką
• bicie w dzwon
• użycie flag
• powolne podnoszenie i opuszczanie rąk

zawał serca

Objawy:

– nagły ból w klatce piersiowej nie ustępujący z czasem, ani pod wpływem leków

– piekący, dławiący, rozpierający ból zamostkowy, który może promieniować do kończyn, żuchwy lub nadbrzusza trwający minimum 20 minut (u osób chorych na cukrzycę nie występuje lub jest słabiej odczuwalny)

– nudności, duszności, wymioty

– obfite pocenie

– poczucie zagrożenia, a nawet lęk przed śmiercią

– ból towarzyszący czynnościom, które do tej pory nie powodowały wysiłku

– bladość

– spadek ciśnienia tętniczego

– tachykardia – przyspieszenia akcji serca powyżej 100/min

– pobudzenie ruchowe

Postępowanie:

– zminimalizowanie wysiłku fizycznego – trzeba poprosić chorego, aby usiadł i nie wykonywał nie potrzebnych ruchów

– zapewnienie komfortu psychicznego – chory musi wiedzieć, że  nie jest pozostawiony samemu sobie i pomoc jest już w drodze

– zapewnienie dopływu świeżego powietrza – otwarcie okna, poluzowanie kołnierzyka lub krawata

– szybkie wezwanie pogotowia ratunkowego

– zmierzenie choremu ciśnienia – jeśli jest powyżej 90, można umożliwić choremu zażycie* nitrogliceryny (300 mg do rozgryzienia pod język; jeśli poszkodowany posiada przy sobie nitroglicerynę prawdopodobnie wie, jaką dawkę powinien zażyć), aspiryny lub polopiryny  (leków tych nie można podawać kobietom w ciąży lub chorym, którzy są na nie uczuleni bądź przeszli uraz czaszkowo-mózgowy).

– kontrola świadomości, oddechu i tętna aż do czasu przyjazdu karetki

Uwagi:

– Nie wolno podawać choremu niczego do picia!

– W przypadku wystąpienia u chorego wstrząsu nie należy podnosić jego kończyn do góry, gdyż  może wówczas wystąpić wstrząs kardiogenny.

– Często do zawału lub bólu w klatce piersiowej dochodzi, gdy osoba znajdująca się w ciepłym pomieszczeniu wchychodzi na zewnątrz, gdzie panuje chłód. Wywołane niską temperaturą obkurczenie naczyń krwionośnych skutkuje zmniejszoną ich drożnością lub w skrajnych sytuacjach uniemożliwia przepływ krwi.

– Starsze osoby, nie chcąc stwarzać problemów często tłumaczą, że bóle w klatce piersiowej występują u nich często i nie ma potrzeby wzywania pogotowia. W tej sytuacji należy zachować szczególną ostrożność!

– Nawet jeśli nie mamy pewności, czy u danej osoby nastąpił zawał serca, czy mamy do czynienia z bólem innego rodzaju, powinniśmy wezwać pomoc. Stawka jest zbyt wysoka, by ryzykować.

– Wczesne zdiagnozowanie zawału i szybkie wezwanie pomocy niemal we wszystkich wypadkach skutkuje wyleczeniem (do nieodwracalnej martwoty odcinka serca do której nie dopływała krew, dochodzi po około 3 godzinach od momentu powstania zakrzepu).

 

* Poszkodowany musi wyrazić  zgodę i samodzielnie przyjąć lekarstwo.